Η κετογονική δίαιτα ή αλλιώς δίαιτα κέτο, γίνεται ολοένα και δημοφιλέστερη τα τελευταία χρόνια.
Για την ακρίβεια, σε πρόσφατη έρευνα φάνηκε ότι το 2020 ήταν η δίαιτα με τις περισσότερες αναζητήσεις στην μηχανή αναζήτησης της Google. Η δημοτικότητα της μάλλον μπορεί εύκολα να εξηγηθεί αν αναλογιστούμε την αύξηση των επιέδων παχυσαρκίας στον δυτικό κόσμο.
Η κετογονική διατροφή είναι ένα πολύ διαφορετικό πρότυπο από την ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά ως θεραπεία για την επιληψία. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει παρατηρηθεί η συσχέτιση της με απώλεια βάρους και δυνατότητες βελτίωσης χρόνιων ασθενειών.
Ωστόσο, υπάρχει και κάποια ανησυχία για τις πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες στον οργανισμό.
Τι είναι η κετογονική δίαιτα ;
Η κετογονική δίαιτα αποτελεί ένα διατροφικό σχήμα που οι υδατάνθρακες διατηρούνται πολύ χαμηλοί, ενώ τα επίπεδα πρωτεϊνών και λίπους αυξημένα.
Η κλασική κετογονική δίαιτα ορίζεται ως μια δίαιτα με ένα γραμμάριο πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους και 10-15 γραμμάρια υδατάνθρακες την ημέρα. Όλες οι υπόλοιπες θερμίδες προέρχονται από κατανάλωση λίπους. Ο στόχος της δίαιτας κέτο είναι να προκαλέσει κέτωση και κατ’ επέκταση απώλεια βάρους.
Τι είναι η κέτωση
Σε κανονικές συνθήκες, το σώμα χρησιμοποιεί κυρίως την γλυκόζη για την παραγωγή ενέργειας, η οποία προέρχεται από την διάσπαση των υδατανθράκων. Η ινσουλίνη επιτρέπει την απορρόφηση της γλυκόζης από τα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια ή να αποθηκευτεί.
Σε περίπτωση όμως που το το σώμα έχει μειωμένους διαθέσιμους υδατάνθρακες, μειώνεται η έκκριση ινσουλίνης. Τότε, η αποθηκευμένη γλυκόζη με τη μορφή γλυκογόνου είναι διαθέσιμη για καύσιμο, αλλά μετά από τρεις έως τέσσερις ημέρες, εξαντλείται.
Έτσι, το αποθηκευμένο λίπος γίνεται το πιο άμεσα διαθέσιμο καύσιμο και η διάσπασή του σε ελεύθερα λιπαρά οξέα παρέχει τις πρώτες ύλες για την παραγωγή κετόνης στο ήπαρ. Η παραγωγή κετόνης παρατηρείται σε περιόδους πείνας και παρατεταμένης άσκησης, αλλά είναι επίσης συνάρτηση της τήρησης μιας δίαιτας χαμηλών υδατανθράκων.
Συνεπώς, η κέτωση είναι μια φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού, που πραγματοποιείται για την παραγωγή ενέργειας και προάγει την λιπόλυση.
Είδη κετογονικής δίαιτας
Εκτός από την κλασσική κετογονική δίαιτα έχουν καταγραφεί και άλλες μορφές. Ειδικότερα:
Κυκλική κετογονική δίαιτα
5 ημέρες κέτωση και 2 ημέρες υψηλής πρόσληψης υδατανθράκων.
Δίαιτα κέτο υψηλών πρωτεϊνών
Χαμηλή πρόσληψη υδατανθράκων με ταυτόχρονη υψηλή πρόσληψη λίπους και πρωτεϊνών.
Κετογονική δίαιτα και οφέλη
Απώλεια Βάρους
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η δίαιτα κέτο είναι αποτελεσματική στην μείωση βάρους τους πρώτους μήνες. Αυτό πιθανά οφείλεται στον αυξημένο ρυθμό λιπόλυσης, λόγω της μείωσης της ροής της ινσουλίνης.
Ένας άλλος μηχανισμός της κετογονικής που οδηγεί σε απώλεια βάρους θεωρείται ότι είναι η άμεση καταστολή της όρεξης. Ειδικότερα, αυξάνεται η πρόσληψη των λιπαρών, τα οποία οδηγούν σε κορεσμό για μεγαλύτερο διάστημα και μείωση των ορμονών της όρεξης.
Έλεγχος σακχάρου στο αίμα
Αρκετές έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η δίαιτα κέτο μπορεί να βοηθήσει ώστε να διαχειριστεί καλύτερα ο σακχαρώδης διαβήτης.
Αυτό συμβαίνει γιατί η κετογονική διατροφή βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα την καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.
Θεραπεία νευρολογικών παθήσεων
Ο εγκέφαλος λειτουργεί βέλτιστα με κετόνες, συνεπώς έχει παρατηρηθεί να βελτιώνει τα συμπτώματα ασθενών με επιληψία.
Βέβαια, υπάρχουν δεδομένα ότι η κετογονική είναι ωφέλιμη και σε άλλες παθήσεις που σχετίζονται με τον εγκέφαλο. Τέτοιες είναι η νόσος Alzheimer, και η νόσος Parkinson.
Θεραπεία πολυκυστικών ωοθηκών
Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που αποδεικνύουν πως οι κετόνες βοηθούν στην θεραπεία για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Βελτίωση καρδιαγγειακών και λιπιδαιμικού προφίλ
Έχει παρατηρηθεί πιθανής βελτίωση της αρτηριακή πίεσης, μείωση των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης.
Κετογονική δίαιτα και κίνδυνοι
Τα άτομα που ακολουθούν κετογονική δίαιτα παραπονούνται συχνά για πονοκεφάλους, ζαλάδα, ναυτία, εξάντληση, αϋπνία, δυσάρεστη αναπνοή, αφυδάτωση και δυσκοιλιότητα.
Αυτό είναι αποτέλεσμα της έλλειψης υγρών, βιταμινών, μετάλλων, και φυτικών ινών από τη διατροφή. Για να αποφευχθούνε αυτά τα συμπτώματα, η διακοπή των υδατανθράκων πρέπει να γίνεται σταδιακά.
Επιπλέον, υπάρχουν και μακροχρόνιες παρενέργειες της κετογονογικής δίαιτας όπως πέτρες στα νεφρά, οστεοπόρωση, αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα κλπ.
Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί κετοξέωση. Αυτό σημαίνει ότι το pH στο αίμα μειώνεται και αυτό αποτελεί μία πολύ σοβαρή κατάσταση.
Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι η κετογονική δίαιτα οδηγεί τα άτομα σε εμμονή με το φαγητό και μακροπρόθεσμα σε πιθανή διατροφική διαταραχή.
Απευθύνεται σε όλους η κετογονικη δίαιτα;
Η κετογονική δίαιτα αντενδείκνυνται σε άτομα σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, εγκύους, θηλάζουσες, παιδιά, έφηβους και σε άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών. Επίσης, σε ασθενείς με παγκρεατική ή ηπατική νόσο ή ιστορικό αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης.
Σε πρόσφατη έρευνα σε γυναίκες που έμειναν έγκυες και εφάρμοζαν κετογονική, φάνηκε ότι είχαν αυξημένο κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών.
Κετογονική διατροφή και συμπεράσματα
Αν και η δίαιτα κέτο είναι δημοφιλής και οι ασθενείς δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον, η χρήση της πρέπει να προσεγγιστεί με προσοχή.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για απώλεια βάρους, ωστόσο οι περισσότερες αναλύσεις δείχνουν ότι μακροπρόθεσμα, η αποτελεσματικότητά της είναι συγκρίσιμη με υποθερμιδικές δίαιτες. Επιπλέον, μέρος του βάρους που χάθηκε μπορεί να σχετίζεται με την απώλεια νερού και όχι με την πραγματική απώλεια λίπους.
Τα επιστημονικά δεδομένα μέχρι και σήμερα αποδεικνύουν ότι το Μεσογειακό πρότυπο είναι το ασφαλέστερο μοντέλο διατροφής με τα περισσότερα οφέλη. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση εφόσον κάποιος επιθυμεί την υιοθέτηση της κετογονικής δίαιτας, αυτό πρέπει να γίνεται με την βοήθεια ενός έμπειρου Διατροφολόγου.
Επιστημονική καθοδήγηση στην κετογονική διατροφή
Θέλετε να ενημερωθείτε περαιτέρω για την κετογονική δίαιτα καθώς και για το αν το συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα μπορεί να σας ωφελήσει; Μπορώ να σας βοηθήσω!
Είμαι Διατροφολόγος Διαιτολόγος στην Λάρισα και μπορώ να σας υποστηρίξω δια ζώσης ή διαδικτυακά μέσω Online συνεδριών. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου με οποιονδήποτε από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί και θα χαρώ να συνεργαστούμε:
- τηλεφωνήστε μου στο 2410418676
- επικοινωνήστε μαζί μου μέσω της φόρμας επικοινωνίας της ιστοσελίδας
- στείλτε μου email στο info@georgiamavrogianni.gr
